Interview Caroline Polachek: ‘ik wilde de popmuziek even afleren’ (OOR 2 2023)
Sommige uitspraken worden zo vaak herhaald dat niemand weet wie de uitspraak als eerste deed. In Hollywood wordt zo’n uitspraak, als mantra, steeds herhaald “Succes is een illusie”, zeggen regisseurs, op dit moment, tegen beginners, stagiaires, debutanten. Het duurt vijftien jaar voor succes komt, “vijftien jaar”. Caroline Polachek is in de buurt van Hollywood als we haar spreken. Als kind wilde ze muziek maken. Popmuziek. Nu, dertig jaar en een carrière later, laat Polachek met Desire, I Want To Turn Into You alles los wat ze geleer heeft. Eigenlijk heeft Polachek zich voorgenomen de betekenis van haar muziek niet uit te leggen. In ons video-gesprek vergeet ze dat voornemen.
We videobellen, hoewel de manager had verzocht het beeld uit te laten. Beeld is belangrijk voor de artiest die Caroline Polachek wil zijn. Iets na de afgesproken tijd verschijnt Caroline Polachek, verrassend genoegin beeld. Ze klemt haar handen om een witte koffiemok. De ochtendzon schijnt haar woonkamer binnen en valt op een lege, smalle tafel. Op de tafel staan een microfoon en klein keyboard. De ruimte heeft gigantische ramen, opgedeeld in vlakken met wit-houten panelen. Er hangt niets aan de muur.
Polachek werd bekend als zangeres van Chairlift. Een electropop duo dat tot 2017 actief was, met sterke singles, maar in Nederland niet verder gekomen dan de bovenzaal van Paradiso. Solo is Polachek aan een tweede leven begonnen. Caroline Polachek is een bescheiden en vrolijke verschijning. Ze praat met nadruk. Alsof haar zinnen schuingedrukte woorden bevatten. En haar liedjes — commercieel en vreemd, euforisch en stemmig — omschrijft ze met termen als ‘tektonisch’ en ‘catharsis’. Termen die met nadruk uitgesproken worden en niet meteen duidelijk willen worden. En laat dat nou precies haar bedoeling zijn.
Het duurt even voordat ik ruimte krijg een vraag te stellen. Caroline Polachek stelt vragen. Hoe laat het is. Waar ik ben. Wat ik vandaag deed. En ze wordt direct enthousiast als het woord “geschiedenisles” valt. “Welke leeftijd geef je les? Welke onderwerpen vandaag? De klassieke Grieken? That’s the stuff.” Polachek begint over haar fascinatie voor Griekse mythologie. “Wat me trekt in geschiedenis zijn de historische motieven, die zijn zo efficiënt in het communiceren van ideeën. De boodschap van mythes is universeel. Soms kun je het letterlijk gebruiken. Dat deed ik voor Bunny Is A Rider. Dat nummer gaat over verdwijnen, over macht, onbereikbaar zijn. Ik dacht aan een labyrint, een dolhof. Die locatie paste het liedje. We leenden het verhaal vande Minotauros, waarbij Theseus een spel speelt en de Minotauros vermoord.” Ze lacht. “Soms wordt ik begrepen. Soms niet. En dat is oké! Een leuk spel om te spelen.”
Maar toen The Guardian haar in januari “Kate Bush van generatie-Z” noemde, klom ze in de pen. “Terwijl ik me realiseer dat het gaat om een enorm compliment, ben ik eindeloos fucking geïrriteerd.” Kate Bush is onvervangbaar, stelde Polachek. “Ik ben deze generatie’s Caroline Polachek.” Haar tweet werd 13,5 miljoen keer gelezen. Soortgelijke gedachten bespreekt Polachek met haar vrienden, waarvan sommige bekend zijn als muzikant, zoals Lorde en de zussen van Haim (“absolute koninginnen, grappig en slim”). Fans kennen Polachek ook van haar triumviraat met Charli XCX en Christine & The Queens. De vriendschap met Chris ontstond via Instagram. “We hebben jaren een rijke DM-vriendschap onderhouden, waarin we spraken over onze persoonlijke levens, de mensen waar we verliefd op waren, onze problemen, alles. We hebben het dan over lange, hele lange, berichten. Charli is een heel ander verhaal.” In een bar in Sydney, 2011, stapte ze op Polachek af. “Caroline, I’m Charli, so nice to meet you. I want you to produce my music.”
Lachend vertelt Polachek hoe die ontmoeting haar onzeker maakte. “Ik heb nooit iemands muziek geproduceerd”, stamelde ze terug. Maar Charli XCX keek terug met een blik waarin Polachek las: “No bullshit, let’s get to work, bitch!” Het liet Polachek over zichzelf denken als producer. “We waren tiny little babies. Het was de tijd dat Charli platform sneakers droeg, die zijn nu in de mode. Ze was True Romance aan het opnemen en zong haar eigen achtergrondkoor.” Het duo verloor elkaar uit het oog, maar de samenwerking zou er zes jaar later toch komen, toen een gemeenschappelijke vriend ze in 2017 samen bracht in New York. “Samen gingen we door een manische en gedeprimeerde periode. Tijdens een sessie, laat in de nacht, namen we Tears op. Charli werkt zeer snel, met energie en een laserfocus. Twee weken later was haar mixtape Pop 2 uit.”
Via Charli XCX kwam Polachek in contact met invloedrijke producers. Vooruitstrevende geesten — zoals Sophie, A.G. Cook, Danny L. Harle, Arca en Sega Bodega — die met geluid een nieuwe norm stellen. Mogen we Polachek in dat progressieve rijtje opsommen? Ze twijfelt even. “Ik probeer mijn muziek los te zien van andere muziek. Als ik melodieën schrijf, denk ik niet na, het is volstrekt inltuitatief. Terwijl mijn productie en songteksten volstrekt doordacht zijn. Het grootste gedeelte van mijn leven heb ik besteed aan popliedjes. Als kind, toen ik zeven jaar was, kreeg ik een keyboard met alle geluiden die essentieel zijn voor popmuziek; elektronische drums, een geluid dat “hi-hat” heette. Die term kende ik niet, maar ik herkende ze in de liedjes op de radio. Wacht, dacht ik, als je de hi-hat hier doet, dan klinkt het pop. Ik ben geobsedeerd door het schrijven van popmuziek. Bij het maken van mijn laatste plaat was het de eerste keer dat ik dacht: laat ik het afleren. Ik dacht: Caroline, je weet hoe het werkt, nu kun je het ontmantelen.”
Dat loslaten lukte tijdens de pandemie, nadat een tour werd afgezegd en haar vader overleed, en afscheid genomen moest worden via FaceTime. Polachek vertrok naar Spanje. Ze werkte aan muziek en ging uit. Huisfeestje in Madrid, langs de clubs met Arca. “Ik deed een fotoshoot met een geweldige Spaanse fotograaf. Samen met vijf of zes vrouwen stonden we geheel naakt, onze lichamen beschilderd. Het was een warme dag, zo warm dat we geen honger hadden, dus begonnen we te drinken, om vier uur in de middag. Ik deed een a capella optreden voor alle aanwezigen. Daarna werd er flamenco opgezet en leerden de aanwezigen een flamenco dans uitvoeren. We waren in een rauw warenhuis en er waren alleen vrouwen. Iedereen rookte sigaretten. Ik was constant liedjes aan het Shazam’en. Dat werd mijn playlist. Daardoor luisterde ik maanden naar Spaanse muziek. En ook veel naar — ik kan geen betere term verzinnen — diva muziek. Céline Dion. Ik raakte geïnteresseerd in heroïsch zingen. Uit die stemming komen liedjes als Welcome To My Island en I Believe voort.”
Polachekprobeert geen trend te volgen. Polachek probeert een trend te maken. “Ik durf chaos te omarmen” legt ze uit. Een moeizaam proces. Haar hit uit 2019, So Hot You’re Hurting My Feelings, schreef ze in vijf minuten. Billions, in vergelijking, kostte anderhalf jaar. “Experimenteren kost tijd. Dingen proberen die niet werken resulteert in dingen die wel werken.” Zo kwam Polachek tot unieke drumpatronen, zoals bijvoorbeeld, in het voornoemde Billions. “Die drums werden geprogrammeerd door Danny L Harle, als pitch voor een andere, bekende indie-artiest. Zij wilde de beat niet. Ik had zoiets van: ik vind dit absoluut geweldig, mag ik de drums hebben? Meestal begin ik op nul, zonder materiaal. Maar de drums van Billions nam ik mee naar huis. Ik ging naar mijn slaapkamer, deed mijn koptelefoon op en probeerde akkoorden te vinden.” Harle was verbaasd over de zachte en jazzy geluiden die Polacheck vond. “En ik zei: ‘mooi, hier komt een kinderkoor”.
De teksten van haar liedjes zijn experimenteel. Polachek schrijft over een “girl in a crisis” en over “Bunny”, niet te identificeren, zelfs niet door een satelliet. Het zijn personages die zweven tussen gemoedstoestanden, identiteitscrises, voor eeuwig gevangen in het moment. Het zijn anti-verhalen, zonder plot, zonder dat de situatie aanzienlijk verbeterd of verslechterd. “Op mijn vorige album schreef ik verhalende liedjes, over wat er in mijn leven speelde. Deze keer was ik meer geïnteresseerd in een abstracte textuur en een dromerige benadering van teksten. Mensen denken dat abstracte teksten schrijven eenvoudig is, omdat er geen betekenis in gelegd kan worden. Luisteraars moesten niet over de teksten na gaan denken. En dat was moeilijk. Iedere tekst moest verhaallijnen negeren. Alsof het over je heen komt, zoals het landschap over je heen komt als je in de trein zit. Het is ambient-lyric-writing. En dat idee heb ik eindelijk bereikt op Pretty in Possible, nummer twee van het album.”
Met Desire, I Want To Turn Into You graaft Caroline Polachek een eigen paadje binnen de popmuziek. Het kan van Caroline Polachek een artiest maken die nieuwe artiesten een voorbeeld noemen. Opeens komt ze terug op de klassieke mythen waarmee dit gesprek begon. “Ik vond de pandemie inspirerend — we hadden geen controle, moesten het beste ervan maken. Een pandemie is een klassieke situatie, eentje die onze voorouders ook kenden. Iedereen leefde in situaties van oorlog, honger en plagen. Corona was onderdeel van mens zijn.” Terwijl ik nadenk over wat ik haar wil vragen over mens zijn, gaat Polachek door. “Op het album zijn er veel thema’s, vulkanen, tektonische beweging. Dat is voor mij een metafoor voor het onderbewustzijn. Een soort catharsis, die we, mensen, ervaarden in een periode van onderdrukking en bevrijding. En de klassieke Grieken spraken al over dit soort aardbevingen. Het is prachtig om te ontdekken dat deze klassieke metaforen betekenis hebben voor het heden”. Opeens versnelt ze haar zin, naar een afronding: “Maar ik ben nu een erg emotionele en persoonlijke overpeinzing met je aan het delen, eigenlijk.”
Voor OOR 2 2023. Desire, I Want To Turn Into You verschijnt 14 februari 2023.