Concert: magie volop aanwezig bij bevreemdend Slint
De reünie. Het lijkt anno 2014 onlosmakelijk verbonden met belangrijke indiebands. De afgelopen vijf jaar kwamen vrijwel alle bands die een stukje muziekgeschiedenis geschreven hebben weer bijeen voor nieuwe concerten. Dat kan doorgaans op drie manieren. Of je doet het kort en goed (Neutral Milk Hotel, Pavement) of je vindt jezelf opnieuw uit (My Bloody Valentine, Dinosaur Jr.) of je gaat te lang door en doet afbreuk aan de legendarisch status (Pixies, Television). Een riskante onderneming zo leert de ervaring. Vanavond de beurt aan de Amerikaanse groep Slint, die met het alom geprezen meesterwerk Spiderland (1991) gezien worden als de grondleggers van het postrock en math rock. Na het uiteenvallen van de groep in ’92 is de mythevorming rondom Slint groter en groter geworden. Naar aanleiding van het onlangs opnieuw verschenen Spiderland keert de groep vanavond eenmalig terug naar Nederland waar ze als eerste act de overwegend donkere Pandorazaal in TivoliVredenburg aan mogen doen. Maken ze hun legendarische status waar?
Bij Disappears, de meegebrachte opwarmer, kunnen we inmiddels niet meer van een nieuw bandje spreken. Dit experimentele krautrock-geïnspireerde gezelschap uit Chicago verdiende de afgelopen acht jaar hun sporen met vier kwalitatief sterke albums, met Era van vorig jaar als laatste wapenfeit. Qua muziek houdt de groep het midden tussen bands als Battles, Suuns en Swans. Live is dit viertal rondom frontman Brian Case een groep die slim inspeelt op belevenis. In acht lange, voortstuwende nummers wordt een onheilspellende sfeer neergezet die op een discrete manier naar een climax toewerkt. Langzaam wordt je via repetitieve gitaarloopjes, psychedelische gitaareffecten en wiskundig uitgemeten drumritmes een obscure en megalomane trip ingezogen. Disappears opereert strak en opzwepend maar bovenal erg ritmisch. Vooral de vol spanning ingehouden geluidsgolven van ‘Joa’ en ‘Ultra’ komen uitstekend uit de verf. Disappears is een band die zijn muziek intens leeft. Zo zingt Brian Case vol bezieling en slaat de beestachtige drummer Noah Leger het optreden naar een hoger plan. Het is intrigerend om te zien. Bovendien zou het hoofdprogramma nog wel een puntje kunnen zuigen aan zo’n podiumpresentatie.
Want laten we eerlijk wezen, Slint straalt nergens hun ongrijpbare heldenstatus uit. Ten tijden van Spiderland waren Brian McMahan, David Pajo en Britt Waloford nog pubers, inmiddels zijn het veertigers gehuld in oude kledij. Gedurende een volle vijf kwartier zien we een band die vrij anoniem op het podium staat te spelen. Er wordt met de rug naar het publiek toe eindeloos gestemd op de gitaar en er is vrijwel geen interactie te bespeuren tussen de bandleden onderling, laat staan tussen band en publiek. Zanger en gitarist Brian McMahan staat links op het podium en wat ongemakkelijk in zijn eigen wereldje. Gitarist David Pajo staat in opperste concentratie helemaal rechts terwijl drummer Britt Walford, in het midden, met zijn soms grootse drumspel de meeste aandacht op zich vestigt. Deze artistieke drie-eenheid wordt met een extra gitarist en bassist uitgebreid tot een vijftal. Een vijftal dat met twee benen in het verleden staat. We krijgen dan ook geen noot nieuwe muziek voorgeschoteld en er hangt een merkwaardige sfeer in de doodstille Pandora. En toch, wanneer na een lange en stille opkomst de eerste tonen van ‘For Dinner’ door de zaal klinken is de magie plotseling volop aanwezig.
Het is opvallend dat Spiderland 23 jaar na dato nog altijd even urgent – zo niet urgenter – klinkt. Een nummer als ‘Breadcrumb Trail’ klinkt met veel dissonante gitaarpartijen, bevreemdende ritmiek en de karakteristieke haast onverstaanbaar gemompelde vocalen van McMahan anders dan alle hedendaagse muziek. Ondanks dat grote acts als Godspeed You! Black Emperor, Mogwai en Sigur Rós schatplichtig aan de muziek van Slint zijn, is wat de groep laat horen vandaag de dag nog steeds volstrekt uniek. Ook een donkere compositie als ‘Don Aman’, dat enkel uit merkwaardige elektrische gitaarpartijen en moeilijk te plaatsen vocalen bestaat, is qua songstructuur zo afwijkend van de massa dat de term briljant gepast is. Briljanter nog is de sublieme liveuitvoering van ‘Washer’, waarin het kippenvel tot duimendik op de armen staat. Het wordt zo bezield en intens gebracht dat het bijna eng is. Ook ‘Good Morning Captain’ mag gerust prachtig heten. De ingehouden spanning die al het hele optreden om te snijden is komt hier met veel emotionele zeggingskracht tot uiting. Het is de climax waarna verloren liedjes als ‘Pam’ en ‘Rhoda’ een beetje als mosterd na de maaltijd komen. Vanavond is het de muziek die spreekt bij Slint. Een groep die in vier dagen Spiderland opnam en daar nooit meer overheen is gekomen. Het is de vloek van een briljante plaat.
Een reünie tournee blijft een riskante onderneming. Ook voor Slint. Toch valt de groep live niet van zijn voetstuk, en dat zegt genoeg.
Foto door Lotte Schrander (©)