Concert: Nick Cave is de intimiteit voorbij
“Can I Give you au hug?”, vraagt iemand timide. Stilte. “You can sit on my chair when I play”, reageert Nick Cave. Hoe volg je de grootste shows uit je 40 jarige carrière op? Nou, met de intiemste shows uit die 40 jarige carrière. Zijn fans betekenen veel voor Nick Cave. “Na de dood van mijn zoon ben ik meer open geworden”, vertelt de 62-jarige muzikant in Eindhoven, “Deze concerten hebben me geheeld.” Vanavond doet Cave daarom wat terug. Het publiek bepaalt de agenda. Het verloop van het concert. De liedjes. En voor Cave, die drie uur lang in gesprek gaat met zijn publiek, is geen vraag te gek. Zelden zag je fans zo dichtbij hun held komen. Fysiek, maar ook mentaal.
Cave is niet naar het Muziekgebouw gekomen om het spectaculaire Ghosteen, het best gerecenseerde album van het vorige decennium, te promoten. Nee, vanavond staat in het teken van The Red Hand Files. Een blog die Cave, en Cave alleen, sinds september 2018 beheert. Een site waarop Cave contact maakt. Fans mogen alles vragen. Deze week kwam de 20.000ste vraag binnen. Vorig jaar deed hij ook al wat Conversation shows en Cave spreekt nu uit ervaring: geen filmpjes, instrueert hij, sommige mensen vertellen persoonlijk dingen, liever geen lange levensverhalen en – oh ja – vragen eindigen natuurlijk met een vraagteken. “You don’t know what is going to happen”, stelt Cave nog. En we zijn los.
Maar wie durft de grote Nick Cave een vraag te stellen? Tien mensen – herkenbaar aan witte hesjes en rode knipperlichten – brengen de microfoons naar mensen met opgestoken handen. “Yea!”, als een schoolmeester geeft de Cave de beurt. Waarom verliet Blixa Bargeld in 2003 The Bad Seeds?, luidt de eerste vraag. En wat zou Cave zeggen als Blixa vanavond in de zaal zat? Cave kiest zijn woorden zorgvuldig, maar duikt meteen de diepte in. Hij heeft geen relatie meer met Blixa… hij verliet de band met een abrupte, korte email. Cave zou zeggen: “What the fuck, dude?!”
Na een afwachtend begin gaan er steeds meer handen de lucht in. Welk advies zou hij de jonge Nick Cave geven? “It would be senseless to give the young Nick Cave advice… He didn’t take advice”. Hoe zou je de periode voor de Birthday Party omschrijven? “Heroïne”, lacht Cave. De zaal lacht mee. “Ik zou het niet aanraden, denk ik”, voegt hij er later maar aan toe. Er zit ontzettend veel in deze ontmoeting. Humor en levenslessen. Zoetsappige liefdesverklaringen en aangrijpende anekdotes over rouw en verlies.
Vanavond is Cave niet te zien als showman, maar als mens. In Eindhoven is niets zichtbaar van zijn “ongeduldigheid”, die Cave eerder omschreef als zijn slechtste eigenschap. Op het podium staat juist een respectvolle gastheer. Hij is een charismatische, goede spreker, maar hij kan net zo goed luisteren. Cave laat mensen uitpraten en in hun waarde. Hij verkondigt geen universele waarheden en houdt zich verre van therapeutisch advies. Een jongen vertelt met overslaande stem dat zijn vader (58) twee weken geleden overleed. Een goede vriend van iemand anders overleed vorige week. Cave houdt zijn antwoorden klein, en dicht bij zichzelf. Soms zegt hij wijselijk weinig. Alleen een zacht “thank you”, waarna de zaal bemoedigend applaudisseert. Into My Arms, recent gespeeld op een begrafenis, wordt vanavond opgedragen aan Pieter. Avalanche is voor Pascal.
Liedjes als deze dienen vanavond als intermezzo, een aanvulling op de gespreksonderwerpen. Tijdens het gesprek gebeurt er daarom niet zoveel als tijdens een show met the Bad Seeds, toch komt er van alles voorbij. Hard en zacht. Rock en ballads. Van Boys Next Door (Shivers!) tot Grinderman materiaal (Places of Montezuma, “a really good one!”). De setlist is net zo onvoorspelbaar als de gespreksonderwerpen. Niet ieder liedje leent zich even goed voor een intieme piano setting. In het verkorte Jubilee Street mis je de wiskundige precisie van Warren Ellis, die Cave eerder omschrijft als “mijn tweede vrouw”. Girl In Amber en And No More Shall We Part schitteren met een simpel arrangement. Nick Cave heeft vele favorieten en vele geschiedenissen. Iedere bezoeker pikt er vanavond zijn eigen pareltjes uit.
Ghosteen moet nog gerepeteerd worden, verontschuldigt Cave, maar één liedje heeft hij al in de vingers. De uitvoering van ‘Waiting For You’ belooft veel voor de concerten die dit voorjaar volgen. Het is een heftig, bloedmooi moment. Cave, die de hele avond stemvast is, heeft het even moeilijk. Daarna gaan de ontmoetingen weer alle kanten op. Cave blijft kwetsbaar en openhartig. Bijvoorbeeld over de balans tussen werk en privé, angst voor de dood, creativiteit na een lange carrière, zijn favoriete ambient-muziek, werken met Marianne Faithfull en zijn muziek in Harry Potter (“vreselijke film”). De avond kent geen kop, ook geen staart. Weinig artiesten stellen zich zo kwetsbaar op en laten fans op deze manier dichtbij komen. Dichterbij kan haast niet. Fans krijgen een stem. Het maakt de Nick Cave fan niet zomaar een fan, maar Nick Cave is ook niet zomaar een artiest.
Dit artikel schreef ik in januari voor OOR. Waarschijnlijk mijn laatste concertverslag van 2020.