Het jarige ‘OK Computer’ in woorden gevangen
Een oplettende muziekliefhebber attendeerde Leo Blokhuis op de 25ste verjaardag van OK Computer. Blokhuis kon dat jubileum niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Immers, Radioheads derde betekent veel voor velen. In de jubileumbundel OK Computer – Het Album, Radiohead En De Wereld In 1997 proberen tien daarvan het unieke van Radioheads sleutelplaat in woorden te vangen.
Hoewel Radiohead zich voor OK Computer liet inspireren door sciencefiction en surrealistische dromen is het bijzonder dat Blokhuis juist het menselijke in deze plaat naar boven probeert te (laten) halen. ‘Nu, vele jaren, een studie conservatorium en een werkzaam leven in de muziek later’, schrijft muzikant Bertolf bijvoorbeeld, ‘begrijp ik OK Computer nog steeds niet helemaal’. Essayist/filosoof Marjan Slob schrijft over wat het liedje Karma Police voor haar betekent, Auke Hulst schrijft tien stukjes over één nummer (Airbag) en dj St. Paul kan zich de dag van de release nog zo voor de geest halen. Volkskrant-popjournalist Menno Pot plaatst OK Computer juist in een historisch kader en concludeert dat Radiohead niets van doen heeft met het Engeland van Blur, Oasis en New Order of destijds hippe muziekgenres als grunge, shoegaze, dance en triphop. ‘In het Britse poplandschap van 1992 was Radiohead een vreemde eend in de bijt’, concludeert Pot. ‘Dat wilden ze ook zijn. En ze zouden het blijven.’ Blokhuis zelf verhaalt over de dag dat hij met Radiohead optrok, in de tijd waarin de band – op Pinkpop en Lowlands én in Paradiso – volop zocht naar de vorm die OK Computer moest krijgen. Vooral voorman Thom Yorke, destijds 27 jaar oud, ging door een dal. Door oververmoeidheid bleek hij extra onzeker en angstig, zoals gedocumenteerd in het OOR-interview uit 1997, ook opgenomen in dit boek. We leren een open, kwetsbare en verlegen muzikant kennen. ‘Als je blij en gelukkig bent, kun je geen goede muziek produceren’, vertelt Yorke aan Erik van den Berg. Yorke’s liedteksten uit deze periode blijven raadselachtig. Dichter/docent Alfred Schaffer neemt de ambigue teksten onder de loep, journalist/columnist Sander Donkers filosofeert over de vraag of OK Computer, met zijn kritiek op de consumptiemaatschappij, het kapitalisme en de opkomst van een digitaal tijdperk, al dan niet de toekomst voorspelde. Al deze verhalen zijn gebundeld in een fraai vormgegeven boek, met illustraties in het verlengde van Stanley Donwoods karakteristieke hoesontwerp. ‘Met OK Computer heeft Radiohead de spelregels veranderd’, schrijft Blokhuis. Met dit boek geven de auteurs de plaat een leerzaam, warm en attent verjaardagscadeau.
Dit stukje verscheen eerder bij OOR.