Lowlands: zelfs high van pijnstillers is Raye een ster
O jee, hebben jullie het bericht van Raye gezien? Op sociale media deelde de zangeres een foto vanuit een… ambulance!? ’Before I got on stage I injured my back very badly’, schrijft Raye vanuit een ziekenhuis in Finland. Gelukkig wordt er een bruine-grootouders-stoel Lowlands opgereden. Door aanhoudend geruzie met een rugwervel waggelt de 25-jarige zangeres het podium op, ondersteund door haar manager. Er volgt een optreden dat het publiek misschien niet zal vergeten en Raye zeker niet, voor het eerst in haar leven high van de pijnstillers.
Als Raye praat merk je dat de adrenaline van pijn en verdoving door haar lijf giert. Ze wint meteen de sympathie van het publiek, dankzij haar wil om het best mogelijke optreden te geven. Iedereen weet hier wie Raye is – dat blijkt wel uit de 24 miljoen maandelijks streams op Spotify – tegelijkertijd voelt ze sterk de behoefte om elk liedje van tekst en uitleg te voorzien. Ze legt Lowlands uit dat dit voortkomt uit onprettige ervaringen met de zakelijke kant van de muziekindustrie, waarna ze een onafhankelijke doorstart maakte. Een doorgewinterde souldiva is ze, als een Dusty Springfield of Billie Holiday. ‘I like to make songs to feel like… you know… a bad bitch.’
Raye past bij de TikTok generatie – een app waar ze op Lowlands met gemengde gevoelens over spreekt – door steeds een andere stijl te passen. Ze maakt zich rayendknap jazz, pop, soul, blues én dance eigen. Die bonte mix van My 21st Century Blues, haar debuut uit februari, werd door fans beduidend positiever onthaald dan door muziekjournalisten. Als ze in een ballade de hoge noten van Adele haalt krijgen de fans gelijk, zeker als haar band daarbij een zompige interpretatie geeft van Muddy Waters en Howlin’ Wolf. Dan past haar stem opeens naast die van Amy Winehouse, vol karakter en levenservaring. Je vraagt je af hoe een 25 jarige zó doorleefd kan klinken. ‘Mag ik jullie een advies geven’, zegt ze. Uit het publiek – dat bijna hysterisch wordt als Froukje in het publiek blijkt te staan – klinkt een massale ‘ja’. Raye: ‘Date geen rappers.’
Alles is goed maar één nummer kan misschien de popgeschiedenis in. Raye vertelt dat ze vooral eerlijke liedjes wil schrijven, over ‘subjects that are kept in the dark’. Ze kijkt het publiek in, van links naar rechts, naar achter de geluidsman en vraagt het publiek ook goed rond te kijken. Dan deze mededeling: één op de vier bezoekers maakt dit nummer mee, zegt Raye. ‘Dit nummer gaat over seksueel grensoverschrijdend gedrag en verkrachting.’ De #MeToo beweging is sinds 2017 bezig maar had nog geen popnummer als Ice Cream Man. Het is een dapper nummer dat diep resoneert bij veel bezoekers. ‘Coming like the ice cream man’, gaat de huiveringwekkende songtekst, ‘Until I felt his ice-cold hands.’
Toch overheerst in dit optreden het optimisme van persoonlijke groei en wedergeboorte. Raye wil met het publiek mee dansen tijdens het TikTok-hitje Brother, maar ze wil ook haar rug beschermend recht houden. Als je haar schouders, armen en bovenbenen op en neer ziet bewegen, is het maar goed ook dat Raye verdoofd is door pijnstilling. Even probeert ze tóch te staan, met een uitzinnige publieksreactie, om snel weer in de sofa te zakken. ‘Sorry, my back said no.’
Dit artikel verscheen 21 augustus bij OOR.