Ook de muziekkeuze van Kamala ‘brat’ Harris is politiek (Volkskrant)

De wereld is sterk veranderd sinds Hillary Clinton verloor in een tijd dat Amerika nog veel conservatiever was. Dat is goed te zien in de muziekwereld, die nu gedomineerd wordt door invloedrijke vrouwelijke artiesten die pal achter Kamala Harris staan.

In een recent interview met Trouw stelde historicus Frank Ankersmit dat de best mogelijke wereld diep in het verleden ligt. Hij verwees daarbij onder meer naar de tijd van Bach, Haydn en Mozart: ‘Met het hoogtepunt in het derde kwart van de 18de eeuw.’ Ook volgens huishistoricus van De Telegraaf ligt ons hoogtepunt in het verleden. ‘In Hongarije’, schreef Wierd Duk, ‘heerst de rust van Nederland in de jaren vijftig.’

Naar welke geschiedenis verwijzen deze collega-historici? De een verwijst naar een tijd waarin vrouwen nog geen stemrecht hadden. De ander naar de ‘goede oude jaren vijftig’, de periode waarin vrouwen na het huwelijk hun baan verloren en enkel mochten reizen als de mannelijke echtgenoot toestemming gaf.

Ik denk niet dat de best mogelijke wereld in het verleden ligt.

De best mogelijk wereld lijkt ook niet in het heden te liggen, nu Donald Trump — na 30.573 leugens in vier jaar tijd, de bestorming van het Capitool, meerdere rechtszaken en een veroordeling — een derde poging gaat doen om het Witte Huis te veroveren.

Misschien kunnen dingen hetzelfde blijven en tegelijkertijd veranderen. Trump durft veel. Maar durft hij — na de Women’s March, #MeToo en het succes van Taylor Swift — nog ‘grab ‘em by the p*ssy’ in de mond te nemen?

In de muziekwereld is het duidelijk dat de wereld van 2016 niet meer bestaat. Het is bijvoorbeeld pas vijf jaar geleden dat Marta Pallarès, festivaldirecteur van het toonaangevende Primavera Sound, pleitte voor een vrouwenquotum. Voor festivals met een gelijke verdeling tussen mannelijke en vrouwelijke artiesten.

Wie kijkt naar vroegere edities van popfestivals als Pinkpop en Lowlands erkent al snel de urgentie van Marta Pallarès quotum. In vijf jaar tijd heeft zich een revolutie voltrokken.

Nu domineren vrouwen de Grammy’s. Nu beïnvloedt de Renaissance–tour van Beyonce de Europese economie, zij het misschien niet zo ingrijpend als Taylor Swift, wier carrière inmiddels wordt bestudeerd in collegebanken. Time Magazine riep in 2023 Swift zelfs uit tot Person of the Year, nadat ze die titel al in 2017 kreeg samen met andere vrouwen die grensoverschrijdend gedrag aan de kaak stelden.

De invloed van Taylor Swift is zo groot, dat de Republikeinse partij bang voor haar is. De BBC vroeg zich af hoe deze popartiest zó groot kon worden. Lana Del Rey antwoordde in het stuk: ‘Zij wil het. Ze heeft me zo vaak verteld dat ze het meer wil dan wie dan ook. En hoe geweldig: ze krijgt precies wat ze wil.’

Deze ontwikkeling gaat een stap verder met Charli XCX, wier carrière samenvalt met de paradigmaverschuiving die Marta Pallarès aanzwengelde. Begin deze zomer verscheen Brat, Charli XCX’s zesde popalbum. Als euforische en zelfbewuste popclubplaat kent Brat geen gelijke. En Brat is meer dan het best gerecenseerde popalbum van het jaar.

Want zelfs het gifgroen op de kinderlijk eenvoudige albumhoes is invloedrijk. ‘Barbie pink is out, lime green is in’, schreef de moderedactie van The Guardian. De zomer van 2024 wordt zelfs al ‘Brat summer’ genoemd door The New York Times en Vogue, waardoor de hype plots aan diepgang wint.

Dat een verzameling popliedjes in de ­digitaal versnipperde én gepolariseerde wereld zo’n invloed heeft op de mode: dat is history in the making. Pardon: herstory.

Toen Joe Biden zich zondag terugtrok uit de presidentsverkiezing, reageerden popsterren net zo snel als politici als Barack Obama en Bernie Sanders. Met drie woorden sprak Charli XCX haar steun uit voor presidentskandidaat Kamala Harris: ‘Kamala IS brat.’ Het bericht bereikte ruim 50 miljoen mensen.

Niet veel later omarmde Kamala Harris de geuzennaam. Het campagneteam van Harris nam zelfs de typografie en gifgroene kleur van Charli XCX over. Daarmee kan Brat tijdens de Brat summer uitgroeien tot het belangrijkste popalbum van een generatie.

Ook Beyoncé bemoeide zich met de politiek: Kamala Harris mag haar nummer Freedom als campagnelied gebruiken.

Het omarmen van de vrouwelijke poprevolutie lijkt goed voor het imago van Harris dat vrijheid belooft, een imago waar Michelle Alexander in The New Jim Crow, net als Cole Verhoeven op OneWorld, overigens vraagtekens bij plaatste.

Tegelijkertijd is Kamala als Koningin Bratvan grote symbolische waarde. Binnenkort kijkt Harris dezelfde tegenstander in de ogen als Hillary Clinton. Zo lijkt het weer even 2016. Dus ver vóór de ‘Yes she can’-poprevoluties van Taylor Swift, Charli XCX en Beyoncé.

In Freedom zingt Beyoncé: ‘Freedom, Freedom / Where are you? / ‘Cause I need freedom, too / I break chains all by myself / Won’t let my freedom rot in hell / Hey! I’ma keep running / ‘Cause a winner don’t quit on themselves.’

Dit artikel verscheen in de Volkskrant van 26 juli 2024.