Aan de andere kant van de lijn valt Perfume Genius stil. Ik hoor hem demonstratief zuchten. “Ik hoop dat ik geen al te persoonlijke vragen stel hoor,” verontschuldig ik mezelf. Mike Hadreas lacht nerveus. “Ik begrijp niet waarom ik praat over gevoelens die ik nog niet uitgezocht heb.” Het is niet helemaal duidelijk tegen wie hij zich vervolgens richt: “Het is goed om open te zijn over je gevoelens, maar ik praat nu over een grote rommel. Mensen houden daar niet van. Ik hou er ook niet van, omdat ik het niet begrijp. Toch voelt het goed om te delen.” Je zou bijna vergeten dat we praten met de artiest die zijn gevoelens op vijfde album Set My Heart On Fire Immediately op een geheel nieuwe manier heeft weten te kanaliseren. 

Foto: Camille Vivier

Weinig artiesten maakten het afgelopen decennium zo’n opvallende metamorfose door als Perfume Genius. In 2010 debuteerde Mike Hadreas als kwetsbare jongen; afgekickt van een serieuze drugsverslaving, misbruikt door zijn leraar, verstoten vanwege zijn geaardheid en lichamelijk gekweld door de ziekte van Crohn. Op Learning (2010) en Put Your Back N 2 It (2012) schreef hij alles van zich af. Tekstueel gitzwart, muzikaal opvallend luchtig. “Aan het begin had ik sterke twijfels… Toen ik net ging optreden zag ik de piano en dat was genoeg om het niet te doen. Zoals ik je het nu vertel, zo voelde het. Zingen, zelfs met mijn ogen gesloten, voelde krankzinnig.”

Zijn vroege albums moest Hadreas schrijven, voordat Too Bright (2014) en No Shape (2017) een alternatieve popster van Perfume Genius maakten. Een popster die danst zoals de meeste mensen alleen achter een gesloten deur durven. “Je kunt angst gebruiken als een brandstof. Mijn slechtste optredens geef ik als ik niet nerveus ben. Ik keer mezelf binnenstebuiten om het niveau te bereiken waar ik nu ben. Mijn kunst wordt beter wanneer ik me oncomfortabel voel.”

Vandaag leren we de oncomfortabele Perfume Genius een beetje kennen. De timing is niet optimaal. Eigenlijk zou Hadreas voor een persdag in Amsterdam zijn, maar er hangt spanning in de lucht. Trump staat op het punt om zijn travel ban aan te kondigen. Langzaam lijkt het door te dringen dat het coronavirus wereldwijd samenlevingen gaat ontregelen. Het is indrukwekkend om Hadreas soms te horen worstelen in zijn antwoorden, maar ergens is het ook passend. Waar veel sterren een perfect plaatje construeren, is de carrière van Perfume Genius juist gebouwd op twijfel. Vrolijkheid en kwelling. Commerce en controverse. Die tegenstellingen bestaan, vertelt Hadreas.

Binnen zijn harmonieuze liedjes zoekt Hadreas bewust controverse op. Als Perfume Genius probeert hij veel uit: aan het rijtje performer, visueel kunstenaar en danser voegt hij – voor zijn vijfde album Set My Heart on Fire Immediately – videoregisseur toe. Het is een reactie op de stoere mannelijkheid die Hadreas overal ziet: “Ik kijk graag naar dingen waar angst en harmonie hand in hand gaan. Dat gebeurt in strak geregisseerde Amerikaanse films niet zo vaak. Voor dit album heb ik een nieuwe wereld geprobeerd te scheppen. Iets dat tegelijkertijd hypermasculiniteit en een dromerige leegte weergeeft. Een klassiek oude, warme nostalgie wordt afgezet tegen buitenaards grote gebaren. Het voelde als een vreemde combinatie.”

Het artwork van Set My Heart On Fire Immediately is meteen een uitnodiging in de nieuwe wereld van Perfume Genius. We zien Hadreas als macho, op een motor, onder het smeer en met een forse sloophamer in zijn handen. Groteske ironie, want Hadreas omschrijft zichzelf als alles behalve die macho. “Ik heb mijzelf altijd een outsider gevoeld. Mijn feminiene voorkomen, mijn lengte, hoe raar ik ben… Als tiener, in de periode waarin je erg op jezelf gericht bent, was dat een dramatisch gevoel. Het enige wat me toen gelukkig maakte was muziek. Muziek heelde gevoelens die verwarrend en eng waren. Dankzij muziek leerde ik dat er mensen zijn die hetzelfde voelden als ik.” Muziek werd zo Hadreas’ vroegste leerschool. Nu draagt hij zijn eigen steentje bij. Via muziek. “De liedjes die ik nu maak, gaan over alle shit die me aangedaan is in het leven. Ik lijk overgevoelig en rommelig… maar ik schrijf voor jonge mensen. Het delen van gevoelens kan behulpzaam zijn. Mijn liedjes lossen niks op, maar misschien voelen mensen zich er wat minder alleen door.” 

Set My Heart On Fire Immediately is zo geen tweede No Shape geworden. Voor zijn grootste popplaat tot nu toe duikt Hadreas diep de muziekgeschiedenis in. Elvis en Buddy Holly klinken door in de nieuwe popliedjes. De teksten draaien rondom queer personages en zitten vol oud zeer. Toch wil Perfume Genius blijven dansen, al is het met een dolk door zijn hart. “I’m trying, but still I close my eyes” zingt hij in het onweerstaanbaar aanstekelijke On The Floor. “Liedjes kunnen langzaam, hard, snel of zacht zijn, maar geleefde gevoelens herken je meteen. Iedere keer bepaal ik: hoe ga ik raken? Zo hard als ik kan?” Na tien jaar lijkt Hadreas zijn fragiele liedjes met steeds meer zelfvertrouwen te schrijven. Maar voelt hij dat zelf ook? “No… I mean… I don’t. I wish I did. Weet je wat het maffe is? Mijn debuut klonk ontzettend verdrietig, maar ik voelde me vrolijk. Nu is mijn muziek vrolijker, maar voel ik me verdrietiger dan ooit tevoren. Ik heb wat werk te doen.”

Het verschil tussen Mike Hadreas en Perfume Genius wordt aan de telefoon duidelijk. “In mijn muziek probeer ik dingen. Voelen hoe het voelt. Sommige dingen die ik voel zijn voor mij als persoon ongemakkelijk. Ik kan er niet makkelijk over praten, maar ik kan er wel een song over schrijven. Op die manier kan ik het toch delen. Liedjes schrijven kan verwarrend zijn: mijn muziek voelt heel emotioneel, maar als persoon ben ik helemaal niet zo emotioneel. Ik kan emoties onderzoeken, maar omdat liedjes begrensd zijn, krijgen emoties niet de vrije loop.”

Het brengt ons terug bij de thematische macho op Set My Heart On Fire: “Niemand is emotioneel volledig stabiel. Als mensen beweren dat ze dat zijn, leven ze waarschijnlijk op een eenzame berg, zonder andere mensen.” Hadreas praat over zichzelf, over zijn nieuwe plaat, maar ook over de pandemie die dan steeds dichterbij lijkt te komen: “Weet je, ik ben bang nu, maar als je verdrietig bent, kun je ook de warme, mooie dingen omarmen. Emoties gaan in golfbewegingen, wat lastig te beseffen is als je er middenin zit. Gestreste en verdrietige emoties voelen ongewenst, maar meestal hebben mensen gewoon toestemming nodig om te zijn wie ze zijn. Het is oké om precíés te zijn wie je bent. It’s hard. Living is hard. Maar… iedereen deelt dat.”

Dit artikel verscheen in mei op Front.